Innerlijke motivatie begrijpen betekent dat je ontdekt wat je écht drijft – niet wat anderen van je verwachten of wat je denkt dat je zou moeten willen. Het gaat om het herkennen van de energie die je voelt wanneer je iets doet wat volledig aansluit bij wie je bent. Door je drijfveren beter te begrijpen, maak je keuzes die meer voldoening geven en beter passen bij jouw persoonlijke en professionele ontwikkeling. Het proces begint met eerlijke zelfreflectie en het onderscheiden van externe verwachtingen van je eigen, authentieke verlangens.
Wat is innerlijke motivatie en waarom is het begrijpen ervan belangrijk?
Innerlijke motivatie komt van binnenuit en drijft je zonder dat er externe beloningen nodig zijn. Het is de energie die je voelt wanneer je iets doet omdat je het zelf echt wilt, niet omdat het moet of omdat er een beloning tegenover staat.
Als we kijken naar ons dagelijks leven, dan zien we vaak een mix van innerlijke en externe motivatie. Externe motivatie werkt via beloningen of straffen: salarisverhoging, erkenning, of juist het vermijden van kritiek. Innerlijke motivatie daarentegen voelt als een natuurlijke stroom van energie – je doet iets omdat het voldoening geeft, past bij je waarden, of simpelweg omdat je het belangrijk vindt.
Het begrijpen van je innerlijke motivatie is waardevol omdat het je helpt keuzes te maken die beter bij je passen. Wanneer je handelt vanuit je eigen drijfveren, ervaar je meer voldoening, heb je meer energie en houd je veranderingen langer vol. In werksituaties zorgt innerlijke motivatie voor meer creativiteit, betere prestaties en minder kans op een burn-out.
Het is eigenlijk heel simpel: wanneer je weet wat je drijft, kun je je leven en werk daarop afstemmen – en dat geeft meer betekenis en plezier.
Hoe herken je je werkelijke drijfveren?
Je werkelijke drijfveren herken je aan het gevoel van energie en voldoening dat ze je geven, zelfs als het uitvoeren ervan moeite kost. Het zijn die activiteiten of doelen waarvoor je geen externe beloning nodig hebt om gemotiveerd te blijven.
Eén van de beste manieren om je drijfveren te herkennen is door te letten op wanneer je ‘in flow’ bent – momenten waarop je zo opgaat in een activiteit dat je de tijd vergeet. Let ook op wat je energie geeft in plaats van wat energie kost. Sommige taken kunnen vermoeiend zijn maar geven toch voldoening, terwijl andere taken misschien makkelijk zijn maar je leeg achterlaten.
Probeer deze reflectievragen om je drijfveren te ontdekken:
- Welke activiteiten zou je doen, zelfs als niemand je ervoor zou betalen?
- Bij welke taken of projecten vloog de tijd voorbij?
- Wanneer voelde je je het meest levendig en betrokken?
- Welke problemen los je graag op, zelfs als het moeilijk is?
Let ook op het verschil tussen aangeleerde motivatie (“ik moet succesvol zijn”) en echte innerlijke drijfveren (“ik wil anderen helpen groeien”). De eerste is vaak gericht op wat anderen zien of vinden, terwijl de tweede meer verbonden is met jouw eigen waarden en behoeften.
Welke oefeningen helpen bij het ontdekken van je kernmotivatie?
Het ontdekken van je kernmotivatie vraagt om bewuste zelfreflectie. Met gerichte oefeningen kun je de lagen afpellen om bij je diepere drijfveren te komen en patronen te herkennen in wat je werkelijk energie geeft.
Een krachtige oefening is de waardenbepaling. Maak een lijst van 15-20 waarden die belangrijk voor je zijn (denk aan vrijheid, creativiteit, verbinding, erkenning) en selecteer vervolgens de vijf belangrijkste. Vraag jezelf voor elk van deze waarden: “Waarom is dit belangrijk voor mij?” Door steeds dieper te graven, ontdek je wat werkelijk drijft.
Een andere effectieve oefening is de energiegevers-lijst. Houd een week lang bij welke activiteiten je energie geven en welke energie kosten. Let hierbij niet alleen op je gedachten, maar vooral op hoe je lijf reageert. Ons hoofd kan ons misleiden, maar ons lichaam vertelt vaak de waarheid over wat ons wel en niet motiveert.
Probeer ook eens de ’toekomstbrief’: schrijf een brief aan jezelf vanuit de toekomst waarin je beschrijft hoe je ideale leven of werk eruitziet. Let op welke elementen spontaan naar voren komen – dit zijn vaak aanwijzingen voor je kernmotivatie.
Wat zijn veelvoorkomende blokkades die je innerlijke motivatie verstoppen?
Er zijn verschillende patronen die ons afsnijden van onze innerlijke motivatie. Deze blokkades zorgen ervoor dat we keuzes maken gebaseerd op wat we denken dat we ‘zouden moeten’ doen, in plaats van wat ons echt drijft.
Perfectionisme is een veelvoorkomende blokkade. De drang om alles perfect te doen komt vaak voort uit angst voor afwijzing of kritiek. Dit kan zo verstikkend werken dat je niet meer voelt wat je écht wilt, maar alleen bezig bent met het vermijden van fouten.
Ook pleasing-gedrag versluiert je eigen motivatie. Als je voortdurend bezig bent met wat anderen van je verwachten of willen, verlies je het contact met je eigen verlangens. Je herkent dit patroon als je regelmatig ‘ja’ zegt terwijl je eigenlijk ‘nee’ voelt.
Aangeleerde overtuigingen kunnen eveneens een blokkade vormen. Gedachten als “succes betekent een hoog salaris” of “harde werkers maken lange dagen” kunnen zo diep verankerd zijn dat je ze als waarheid beschouwt, terwijl ze mogelijk niet aansluiten bij jouw persoonlijke drijfveren.
Herkenningspunten voor deze blokkades zijn: chronische vermoeidheid, het gevoel ‘moeten’ in plaats van ‘willen’, besluiteloosheid, en een gevoel van vervreemding van je eigen keuzes.
Hoe zet je inzicht in je motivatie om naar concrete actie?
Inzicht in je motivatie is waardevol, maar pas wanneer je er iets mee doet, maakt het echt verschil. De vertaalslag naar concrete actie begint met kleine, dagelijkse keuzes die beter aansluiten bij wat jou werkelijk drijft.
Begin met het aanpassen van bestaande taken zodat ze beter aansluiten bij je drijfveren. Dit heet ‘job crafting’. Als verbinding jou bijvoorbeeld motiveert, zoek dan manieren om meer samenwerkingsmomenten in je werk te creëren. Kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken in hoe energiek je je voelt.
Maak je motivatie zichtbaar door het op te schrijven en regelmatig terug te lezen. Plaats bijvoorbeeld een notitie met je belangrijkste drijfveren op een plek waar je ze dagelijks ziet. Dit helpt je om bewuste keuzes te maken in lijn met wat jou echt beweegt.
Deel je inzichten ook met anderen. Wanneer mensen in je omgeving weten wat je drijft, kunnen ze je hierin ondersteunen. In teamverband kun je zo taken verdelen op basis van ieders natuurlijke motivatie, wat leidt tot meer energie en betere resultaten.
Tenslotte, vier je successen. Elke keer dat je een keuze maakt vanuit je innerlijke motivatie, versterk je dit patroon. Door bewust stil te staan bij hoe dit voelt, maak je de verbinding tussen je keuzes en je welbevinden duidelijker.
De reis naar meer zelfinzicht: volgende stappen
Het begrijpen van je innerlijke motivatie is geen eenmalige activiteit maar een doorlopend proces. Je drijfveren kunnen subtiel veranderen naarmate je groeit en nieuwe ervaringen opdoet.
Blijf nieuwsgierig naar jezelf. Zelfinzicht verdiept zich wanneer je regelmatig tijd neemt om te reflecteren op wat je energie geeft en wat niet. Het gaat niet om het vinden van het ‘perfecte’ antwoord, maar om steeds beter te leren luisteren naar je innerlijke kompas.
Experimenteer met nieuwe activiteiten en rollen. Soms ontdek je onverwachte bronnen van motivatie door dingen te proberen die buiten je comfortzone liggen. Elke ervaring, ook de minder positieve, geeft je waardevolle informatie over jezelf.
Overweeg om deel te nemen aan trainingen waarin persoonlijke ontwikkeling en zelfinzicht centraal staan. In een gestructureerde omgeving, met deskundige begeleiding, kun je vaak sneller en dieper inzicht krijgen in je motivatiepatronen.
Onthoud dat het begrijpen van je innerlijke motivatie uiteindelijk gaat om het leven van een authentieker leven – zowel privé als op je werk. Door bewuste keuzes te maken die aansluiten bij jouw unieke drijfveren, creëer je niet alleen meer voldoening voor jezelf, maar draag je ook bij aan een omgeving waarin anderen hetzelfde kunnen doen.