Het verschil tussen een fixed en growth mindset ligt in hoe je naar je eigen mogelijkheden kijkt. Bij een fixed mindset geloof je dat je talenten en intelligentie vastliggen, terwijl je bij een growth mindset overtuigd bent dat je door inzet en leren kunt groeien. Dit verschil bepaalt hoe je reageert op uitdagingen, feedback en tegenslagen, en heeft enorme impact op je persoonlijke ontwikkeling en leiderschapsstijl.
Waarom dit verschil tussen fixed en growth mindset zo belangrijk is voor jou
Je mindset bepaalt letterlijk hoe je brein werkt in veranderprocessen. Wanneer je een fixed mindset hebt, zie je uitdagingen als bedreiging voor je zelfbeeld. Een growth mindset daarentegen helpt je om obstakels te zien als kansen om te leren.
In organisaties zie ik dit verschil constant terug. Leiders met een growth mindset creëren psychologische veiligheid waarin teams durven te experimenteren en van fouten leren. Ze begrijpen dat gedragsverandering tijd nodig heeft en dat weerstanden vaak voortkomen uit angst voor het onbekende.
Voor jouw leiderschapsontwikkeling is dit cruciaal. Je mindset beïnvloedt hoe je feedback geeft, hoe je omgaat met conflicten en hoe je mensen motiveert om te veranderen. Het manifesteren van gewenste veranderingen begint altijd bij je eigen denkpatronen.
Wat is een fixed mindset precies?
Een fixed mindset houdt in dat je gelooft dat je eigenschappen zoals intelligentie, creativiteit en leiderschapsvaardigheden vastliggen. Je denkt: “Ik ben nu eenmaal niet goed in presenteren” of “Ik heb geen talent voor cijfers”.
Herken je deze gedachten? Dan zie je waarschijnlijk uitdagingen als tests van je kunnen. Feedback voelt als kritiek op wie je bent in plaats van wat je doet. Je vermijdt situaties waar je zou kunnen falen, omdat dat zou bewijzen dat je “niet goed genoeg” bent.
In werkSituaties uit dit zich vaak als:
- Defensief reageren op feedback
- Vermijden van nieuwe projecten of rollen
- Jaloersheid op het succes van collega’s
- Opgeven bij de eerste tegenslagen
Het belangrijke is: dit is geen zwakte van karakter. Een fixed mindset ontstaat vaak door eerdere ervaringen en de manier waarop je bent opgevoed of beoordeeld.
Hoe werkt een growth mindset dan?
Bij een growth mindset geloof je dat je door inspanning en leren kunt groeien. Je ziet je huidige vaardigheden als startpunt, niet als eindbestemming. “Ik kan dit nog niet” wordt “Ik kan dit nog niet, maar ik ga het leren”.
Deze mindset verandert alles. Uitdagingen worden interessant in plaats van bedreigend. Feedback wordt waardevol in plaats van pijnlijk. Tegenslagen worden leermomenten in plaats van bewijzen van falen.
In de praktijk betekent dit:
- Nieuwsgierig zijn naar wat je nog niet weet
- Feedback zoeken en waarderen
- Experimenteren zonder angst voor perfectie
- Doorzetten bij moeilijkheden
- Inspiratie halen uit anderen hun succes
Als leider help je anderen groeien door te focussen op proces in plaats van alleen resultaat. Je erkent inspanning en vooruitgang, ook als het eindresultaat nog niet perfect is.
Hoe herken je welke mindset jij hebt?
De meeste mensen hebben geen pure fixed of growth mindset, maar een mix van beide. Het hangt vaak af van het onderwerp of de situatie. Misschien heb je een growth mindset over je vakkennis, maar een fixed mindset over je sociale vaardigheden.
Stel jezelf deze vragen:
- Hoe reageer je als iemand kritiek heeft op je werk?
- Wat denk je als een collega beter presteert dan jij?
- Hoe voel je je bij nieuwe uitdagingen waar je nog geen ervaring mee hebt?
- Geef je jezelf de ruimte om fouten te maken tijdens het leren?
Let ook op je innerlijke dialoog. Zeg je vaak “Ik ben gewoon niet…” of “Dat ligt me niet”? Of denk je eerder “Hoe kan ik dit beter aanpakken?” en “Wat kan ik hiervan leren?”
Eerlijkheid naar jezelf is hier cruciaal. Er is geen oordeel, alleen bewustwording.
Kun je van een fixed naar een growth mindset veranderen?
Ja, dat kan absoluut, maar het vraagt bewuste inspanning en tijd. Je brein is plastisch en kan nieuwe denkpatronen ontwikkelen, ook op volwassen leeftijd. Het gaat echter niet van de ene op de andere dag.
Begin met kleine stappen:
- Voeg “nog” toe aan je gedachten: “Ik begrijp dit nog niet”
- Focus op het proces in plaats van alleen het resultaat
- Zie fouten als informatie, niet als falen
- Vraag actief om feedback en bedank mensen ervoor
- Vier kleine vooruitgang, niet alleen grote overwinningen
Het leren manifesteren van een growth mindset begint bij het bewust herkennen van je fixed mindset momenten. Wanneer merk je dat je defensief wordt? In welke situaties geef je te snel op? Door dit te herkennen, kun je bewust een andere keuze maken.
Jouw volgende stap naar meer groei en mogelijkheden
Het mooie van mindsets is dat bewustwording al de eerste stap naar verandering is. Je hoeft niet perfect te zijn in growth mindset denken, je hoeft alleen bereid te zijn om te beginnen.
Kies vandaag één gebied waar je wilt groeien. Misschien is dat beter omgaan met feedback, of durven experimenteren met nieuwe leiderschapsstijlen. Begin klein en wees geduldig met jezelf.
Onthoud: je mindset is niet wie je bent, het is hoe je denkt. En hoe je denkt, kun je leren veranderen. Elke dag biedt nieuwe kansen om te kiezen voor groei in plaats van voor vasthouden aan wat je altijd al dacht te weten over jezelf.
De reis van fixed naar growth mindset is geen eindbestemming, maar een voortdurend proces van bewustwording en keuzes maken. En dat proces begint nu, met de volgende uitdaging die op je pad komt.