Jezelf trainen om meer in het moment te leven is een praktische vaardigheid die je stap voor stap kunt ontwikkelen. Het gaat erom dat je leert om bewust je aandacht te richten op wat er nu gebeurt, zonder te piekeren over het verleden of te stressen over de toekomst. Door regelmatig korte mindfulness oefeningen te doen, zoals bewust ademhalen of je zintuigen gebruiken, train je je brein om vaker in het nu te zijn. Het vraagt oefening en geduld, maar de beloning is groot: meer focus, minder stress en diepere verbindingen met anderen – zowel privé als op de werkvloer.
Wat betekent het eigenlijk om ‘in het moment’ te leven?
In het moment leven betekent simpelweg dat je volledig aanwezig bent bij wat er nu gebeurt, zonder te oordelen of af te dwalen. Het is een vorm van bewustwording waarbij je opmerkt wat er in en om je heen gebeurt, zonder je gedachten meteen alle kanten op te laten schieten.
Als ik het mensen probeer uit te leggen, vergelijk ik het vaak met het verschil tussen automatisch rijden (waarbij je nauwelijks beseft hoe je van A naar B bent gekomen) en bewust rijden (waarbij je de weg, andere weggebruikers en je eigen rijgedrag actief opmerkt). In het moment leven is die tweede manier: je merkt op wat er gebeurt terwijl het gebeurt.
Deze vaardigheid is juist in werksituaties waardevol. Wanneer je volledig aanwezig bent in een gesprek, hoor je niet alleen wát iemand zegt, maar vang je ook de nuances op in toon en lichaamstaal. Je bent beter in staat om complexe problemen te begrijpen en creatieve oplossingen te vinden, omdat je brein niet verdeeld is over tien andere dingen.
Waarom vinden we het zo moeilijk om in het nu te blijven?
We vinden het lastig om in het moment te blijven omdat ons brein is geprogrammeerd om constant te scannen, te plannen en te evalueren. Deze mentale patronen waren ooit cruciaal voor onze overleving, maar werken ons nu vaak tegen in een wereld vol afleidingen.
In onze trainingen zie ik dagelijks hoe mensen worstelen met de constante stroom van notificaties, e-mails en to-do lijstjes. Je smartphone piept, je agenda loopt over, en je hoofd zit vol met alles wat je nog moet doen. Multitasking is de norm geworden, terwijl ons brein daar helemaal niet voor is ontworpen.
Ook werken veel mensen onder constante prestatiedruk. Je moet resultaten leveren, deadlines halen en altijd bereikbaar zijn. Dat zorgt ervoor dat je gedachten voortdurend vooruit racen naar de volgende taak, in plaats van bij je huidige bezigheid te blijven.
Herken je dit? Je zit in een vergadering, maar je gedachten zijn al bij de presentatie die je vanmiddag moet geven. Of je bent in gesprek met een collega, maar ondertussen check je je mail. Je bent lichamelijk aanwezig, maar mentaal ergens anders.
Welke eenvoudige oefeningen kun je dagelijks toepassen?
Er zijn verschillende laagdrempelige oefeningen die je direct kunt integreren in je werkdag om meer in het moment te leven. Deze kleine gewoontes hebben een verrassend grote impact op je aandachtstraining.
Begin je dag met een korte ademhalingsoefening. Voordat je je laptop openklapt of je mail checkt, neem je drie minuten om bewust te ademen. Tel tot vier terwijl je inademt, houd twee tellen vast, en adem in zes tellen uit. Herhaal dit vijf keer en merk hoe dit je helpt om gefocust aan je werkdag te beginnen.
Creëer bewuste overgangsmomenten tussen taken. Veel mensen springen van de ene naar de andere activiteit zonder pauze. Neem in plaats daarvan steeds een minuutje om af te ronden wat je deed en je aandacht te richten op wat je gaat doen.
Probeer eens een “zintuigen-check” tijdens je werkdag. Pauzeer even en vraag jezelf:
- Wat zie ik op dit moment? (Kijk bewust rond)
- Wat hoor ik? (Luister naar geluiden dichtbij en veraf)
- Wat voel ik? (Merk lichamelijke sensaties op)
Maak van je lunch een mindful moment door bewust te proeven en te kauwen, in plaats van achter je computer te eten terwijl je doorwerkt. Je zult merken dat je meer geniet én je batterij beter oplaadt.
Hoe maak je ‘leven in het moment’ onderdeel van je leiderschapsstijl?
Als leider kun je ‘leven in het moment’ integreren in je werkstijl door aandachtig luisteren centraal te stellen. Dit betekent dat je tijdens gesprekken je volledige aandacht geeft, zonder te onderbreken of alvast je antwoord te formuleren terwijl de ander nog praat.
Wij merken in onze leiderschapstrainingen dat leiders die aanwezig zijn in het moment betere beslissingen nemen. Ze verzamelen meer relevante informatie, wegen opties zorgvuldiger af, en zijn minder geneigd om op de automatische piloot te handelen vanuit oude patronen.
Probeer eens om vergaderingen anders in te richten. Begin met een korte check-in waarbij iedereen even deelt hoe ze erbij zitten. Dit helpt iedereen om mentaal aanwezig te komen en creëert een cultuur van aandacht en verbinding.
Wees ook een voorbeeld in hoe je omgaat met technologie. Als jij constant je telefoon checkt tijdens gesprekken, geven je teamleden zichzelf onbewust ook toestemming om dat te doen. Door zelf je apparaten weg te leggen en écht contact te maken, stimuleer je anderen om hetzelfde te doen.
Wat kun je doen als je merkt dat je gedachten steeds afdwalen?
Als je merkt dat je gedachten afdwalen, is dat geen teken van falen maar juist van bewustwording. De eerste stap is het herkennen en accepteren van deze gedragsverandering. Zeg vriendelijk tegen jezelf: “Ah, ik ben afgedwaald” – zonder zelfkritiek.
Een praktische techniek die ik vaak gebruik is de “anker-methode”. Kies een fysiek ankerpunt – zoals je voeten op de grond, je handen op tafel, of je ademhaling – en breng je aandacht daar steeds naar terug wanneer je gedachten wegdrijven. Tijdens vergaderingen kan je bijvoorbeeld af en toe bewust je voeten voelen, wat je terugbrengt naar het hier en nu.
Probeer ook gedachten te labelen zonder erin mee te gaan. Als je merkt dat je piekert over een deadline, kun je in gedachten zeggen: “Ah, een gedachte over die deadline” – en dan keer je terug naar het huidige moment.
Het helpt ook om regelmatig pauzes in te plannen. Ons brein heeft die nodig. Een korte wandeling buiten, even opstaan en rekken, of zelfs een momentje om uit het raam te staren kan je helpen om je aandacht te vernieuwen.
Onthoud dat leven in het moment geen perfectie vereist. Het gaat niet om nooit meer afdwalen, maar om steeds vaker en sneller opmerken wanneer je afdwaalt, en vriendelijk terugkeren naar het nu. Met oefening wordt dit een natuurlijke gewoonte die je werk-privé balans en je effectiviteit als professional positief zal beïnvloeden.